Gebroeders Karstenberg succesvol met efficiënte onkruidbestrijding in suikerbieten

De broers Mark en Jeroen Karstenberg telen bieten op veenkoloniale gronden. Dat betekent dat het akkerbouwbedrijf Gebr. Karstenberg veel aandacht besteedt aan grondbewerking en onkruidbestrijding. De onkruiddruk op de veengronden is immers zeer hoog. Met name stuifdek, schieters en Melganzevoet zijn terugkerende uitdagingen in de bietenteelt. Dankzij een aantal strategische beslissingen in het onkruidbestrijdingsproces behoren die uitdagingen grotendeels tot de verleden tijd.

We schuiven aan op de boerderij van de gebroeders Karstenberg in het Drentse Nieuw-Dordrecht, een dorp gesitueerd tussen Emmen en Klazienaveen. Drie jaar geleden startte UPL Benelux bij dit bedrijf een onkruidbestrijdingsproef in de bieten. Er werd gekozen voor de Drentse veenkoloniale gronden omdat de onkruiddruk daar over het algemeen heel hoog is. De bietenteelt is binnen het bouwplan van de Gebr. Karstenberg ook een belangrijke teelt en die combinatie maakt het bedrijf van de gebroeders Karstenberg uitermate geschikt voor de onkruidbestrijdingsproef.

Mechanisatie

Qua mechanisatie doen de broers vrijwel alles zelf. Daarbij is de rolverdeling duidelijk. Mark Karstenberg zit op de spuit en Jeroen Karstenberg is verantwoordelijk voor de grondbewerking. “Het bieten rooien besteden we uit, het combinen van de graanoogst doen we ook niet zelf en het injecteren van de mest laten we ook door anderen uitvoeren.”

Chemische onkruidbestrijding

Het akkerbouwbedrijf heeft een veenkoloniaal bouwplan. De helft van de 140 hectare tellende landbouwgronden die de maatschap in bezit heeft, wordt gebruikt voor de teelt van zetmeel- en vlokkenaardappelen, een kwart voor het telen van bieten en het laatste kwart voor graan. Inmiddels is het drie jaar geleden dat UPL op het bedrijf is gestart met herbicidenproeven in de bietenteelt waardoor de Drentse broers ervaringsdeskundigen zijn geworden. Mark Karstenberg: “We hebben hier te maken met een hoge onkruiddruk. Dat betekent dat vijf keer spuiten tijdens de bietenteelt de norm is.”

“Het weer is een bepalende factor”

“We spuiten op 45 meter en dankzij het CropVision teeltregistratiesysteem kunnen we goed zien wanneer het ideale spuitmoment is en dat is ook gelijk de reden dat we onze percelen graag dicht bij huis willen hebben. Dan kan je snel schakelen en ben je vaker op het juiste moment aan het spuiten. Het weer is namelijk echt een bepalende factor voor het spuitmoment en de intervallen.”

Melganzevoet

De meest hardnekkige van de eenjarige tweezaadlobbige onkruiden in de bietenteelt is Melganzevoet. Op het akkerbouwbedrijf van de gebroeders Karstenberg loopt het aantal melden per vierkante meter gemakkelijk op tot honderd. Maar dankzij het gebruik van basis solo herbiciden Corzal SE, Ethofol 200 EC/Oblix 500 SC en de Bettix SC hebben ze deze lichtprikkelkiemer aardig onder de knie. Mark Karstenberg: “We hebben Melganzevoet ook nooit als een probleem gezien, wel als een forse uitdaging. Ook met de na-kieming van zwarte nachtschade (Solanum nigrum, red.) hebben we weinig tot geen problemen. En dat komt omdat we er wel echt continu bovenop zitten. Bij de vierde of vijfde bespuiting moet de dosering Corzal SE of Bettix weleens omhoog om de melde de genadeklap te geven.”

“Efficiënt spuiten geeft de meeste opbrengt”

De bestrijding is praktisch gezien sinds 2020 wel veranderd toen de toelatingen van herbiciden met de werkzame stof desmedifam kwamen te vervallen. Hierdoor was er eigenlijk geen product meer op de markt was met zo’n sterke contactwerking. Ook moet er bij de bestrijding van onkruid rekening gehouden worden met schieters en bietenopslag. Om op al die vlakken toch een optimaal resultaat te behalen, wordt er op de maatschap Karstenberg met behulp van het Lage Dosering Systeem (LDS) een mix gebruikt van fenmedifam, ethofumesaat en metamitron. Mark Karstenberg: “Het is van belang de mix optimaal aan te passen voor een geslaagde onkruidbestrijding in bieten. Daarover worden wij zeer goed geadviseerd en dat draagt zeker bij aan de goede resultaten die wij boeken met onze onkruidbestrijdingsstrategie. Het voordeel van enkelvoudige middelen ten opzichte van combi-producten met meerdere werkzame stoffen is dat met enkelvoudige middelen de individuele doseringen gemakkelijker zijn aan te passen in de mix. Ik probeer altijd zo weinig mogelijk te spuiten met een zo’n laag mogelijke dosering op het juiste tijdstip, want efficiënt spuiten geeft de meeste opbrengt.”

Centurion Plus

Schieters worden in de schoolvakanties zo gauw mogelijk verwijderd met behulp van een groepje scholieren. Zo is het goed bij te houden en gezellig. De wens is om dit voortaan via plaatsspecifieke spuittechniek aan de Agrifac te automatiseren en verder te optimaliseren door middel van dronebeelden. “Dat voorkomt gebruik van extra middel en daardoor extra impact op het milieu. Onkruidbestrijding is volgens ons ook bewust omgaan met chemie”, aldus Karstenberg. Maar chemie is en blijft nodig. Ook al omdat de Drentse broers te maken hebben met stuifdek gerst. “Daarvoor gebruiken we nu een aantal jaren Centurion Plus. De uitstekende werking op straatgras is een duidelijke plus van dat middel. En ook voor het stadium waarop stuifdek zich voordoet, is Centurion geschikt”, aldus Mark Karstenberg.
“We gebruiken Centurion nu drie jaar. In het eerste jaar gingen we puur op het advies af. Dat ging op zich al goed, maar daarna ga je zelf inschatten wanneer iets nodig is en zie je nog meer rendement. Je zou bijna kunnen zeggen dat we door de diverse proeven bijna op het niveau van de adviseur komen en daardoor op tijd de juiste keuzes kunnen maken.”

Kosten

Bij de bestrijding van onkruid wordt dus kosten noch moeite bespaard. En dat is volgens Jeroen Karstenberg ook de sleutel van hun succesvolle bestrijdingsstrategie. “Toen stikstof duurder werd zeiden veel mensen ook dat ze minder stikstof gingen gebruiken. Toen zeiden wij ook al: dan heb je dus altijd te veel gebruikt. Wij proberen altijd scherp aan de wind te varen. Het veld moet wel schoon zijn. Het gewas is goed als er links en rechts nog een paar melden staan, dan heb je scherp gespoten.”

Weersomstandigheden

Op een goede en efficiënte manier onkruiden te lijf te gaan voor, tijdens en na de bietenteelt vergt dus tijd en geld. Zo kiezen ze bij de Drentse maatschap voor vroeg zaaien, voor een snelle loofontwikkeling, want zodra het veld dicht zit, heb je minder onkruidproblemen en pakt de biet zelf meer zonlicht wat weer zorgt voor een hoger suikergehalte. Jeroen Karstenberg: “Je kan heel veel verzinnen, maar uiteindelijk bepaalt het weer heel veel. Als de zomer niet goed is, dan hebben wij ook een lagere opbrengst. Zo simpel is het. En zo staan we ook in bij alles wat we doen: altijd je boeren gezonde verstand gebruiken. Ik hoor weleens van collega’s die zeggen ‘doe maar een cocktail’. Ja, dat is makkelijker, maar dan kan je niks meer aanpassen. Door te kijken wat de plant gedurende de teelt nodig heeft, bereik je het meeste in mijn ogen.”

“Gezond verstand gebruiken loont”

Jeroen Karstenberg vervolgt: “Natuurlijk zien wij ook dat onbehandelde bieten bij elke proef het grootst zijn, dus bij elke bespuiting pak je het onkruid aan, maar heeft de biet ook te lijden. Daarom benadruk ik nogmaals dat minimaal spuiten met een minimale dosering echt belangrijk is. Daarmee verkrijgen wij op deze veenkoloniale gronden met hoge onkruiddruk een vrijwel ‘schoon veld’. En halen wij een opbrengst die varieert van 70 tot 90 ton met een gemiddeld suikerpercentage van zeventien procent. Zelf zien wat er nodig is, op tijd ingrijpen en je gezonde verstand gebruiken loont.”